Giới thiệu nghệ sĩ trẻ Gabby Quỳnh Anh Miller và các tác phẩm bởi Queer Forever Festival, 2013.
Những khám phá sáng tạo của Gabby chú trọng về sự tồn tại trong hiện tại của chúng ta ở những thời điểm và vị trí khác nhau – cũng giống như việc mẹ của chị được sinh ra ở Việt Nam còn chị được sinh ra và sống ở đất Mỹ. Thường xuyên sử dụng cơ thể của chính mình làm tác phẩm, chị sáng tạo nên một ngôn ngữ hình ảnh riêng thông qua những tác phẩm điêu khắc, nhiếp ảnh, nghệ thuật trình diễn và video art theo lối sáng tác của nghệ thuật vị niệm. Tác phẩm của chị miêu tả việc chúng ta chuyển thể những thói quen và những dấu hiệu biểu trưng của bản ngã xuyên suốt qua những biên giới của văn hoá trong thời kỳ toàn cầu hoá. Nội dung của những tác phẩm này là sự kết hợp của những cam kết cá nhân đối với những tình huống chính trị toàn cầu hiện nay như phong trào chiếm đóng biểu tình (Occupy Movement) và về những cộng đồng thiểu số/ cộng đồng queer ở vùng San Francisco nước Mỹ nói riêng và của khu vực Đông Nam Á nói chung.
Ai cũng hỏi từ queer có trong tên của Liên hoan nghệ thuật của chúng tôi có nghĩa là gì. Nhiều dịch giả/ tác giả dùng từ dị biệt hoặc lệch pha để dịch sự khác biệt rất đặc biệt của queer ra tiếng Việt. Hiểu một cách đơn giản nhẩt, queer tức là những người LGBT, đồng tính nữ, đồng tính nam, người song tính và chuyển giới - nhóm những người thiểu số trong xã hội mà số đông là người dị tính
. Nói một cách rộng hơn, queer là những người đứng giữa, không thuộc về bất cứ phân loại liên quan đến giới và tình dục nào trong xã hội, không đồng tình với việc “đặt đâu ngồi đấy như vậy, vì vậy mà họ thường bị bỏ quên, bị gạt ra ngoài lề, và tiếng nói của họ ít khi được quan tâm đến.
Chúng tôi quyết định sẽ không dịch từ này. Để nhắc đến việc đằng sau từ queer có rất nhiều khái niệm, sự kiện, trải nghiệm của người LGBTQ trong xã hội phương Tây. Cũng như việc kiến thức về giới và tình dục của chúng ta hiện nay hoàn toàn dựa trên lý thuyết do người phương Tây đặt nền móng. Chúng tôi cho rằng tìm hiểu khái niệm, sự kiện, trải nghiệm của người LGBTQ ở Việt Nam - nhất là qua những gì được thể hiện trong văn hóa sẽ chỉ ra những mối liên quan thú vị và quan trọng cho khung lý thuyết đó, cũng như cho hiểu biết của chúng ta về xã hội mình.
Ngay cả trong xã hội phương Tây, mỗi người hiểu queer theo một cách. Người thì cho rằng nó chỉ điều gì đó không bình thường, kỳ quái, lập dị, nhưng cũng không ít người không trả lời được câu hỏi thế nào là queer?. (Bạn có thể tra cứu thêm wikipedia về nguồn gốc của queer.) Trong quá khứ, từ này đã được dùng để chỉ người đồng tính, chuyển giới với ý nghĩa tiêu cực, thậm chí thể hiện sự kỳ thị. Tuy vậy, càng ngày càng có nhiều người nhắc đến queer với ý nghĩa tích cực, vặn lại tiểu sử không mấy đẹp đẽ của từ đó. Họ cho rằng queer đáng tự hào vì dám suy nghĩ và hành động khác quan niệm của số đông. Hơn nữa, những suy nghĩ, hành động của người queer có thể giải mã, hay làm nhiều thói quen, quan niệm tưởng chừng như bất biến, từ ngàn đời nay đã thế trong xã hội phải thay đổi.
Trong video:
http://www.youtube.com/watch?v=86x0gyeCViw
http://www.youtube.com/watch?v=Y9LlYyKFJBo:
nhân vật nữ dùng từ ‘queer’ như một khái niệm bao trùm, có ý rằng chị ý không muốn “dán nhãn” cho mình, rằng chị chỉ cần được coi là một người không thuộc số đông dị tính trong xã hội.
Các bạn hãy tham khảo video (tiếng Anh) phỏng vấn sáu người trẻ tuổi. Họ nhận mình là queer với ý thức rất rõ ràng, quyết liệt, đòi hỏi cho mình và cho những người ‘queer như mình sự hiện diện, một không gian, chỗ đứng trong xã hội.
http://www.youtube.com/watch?v=AIbZZhZb8ms
Còn theo bạn, queer là gì?
Ảnh tác phẩm Kelly Lovemonster, xê-ri Significant Others, tranh lụa của Gabby Quỳnh Anh Miller, 2013. (Queer Forever! Festival, Hanoi, 2013)
